O le maugamu o Atlitzin. Le tatou Tamaʻitaʻi o Agüita (Puebla)

Pin
Send
Share
Send

Ua tafa ata ma ua amata ona faʻailoa mai e le tafatafaʻilagi vaaiga muamua o le manino. Ua mou atu le saua o Cumbres de Maltrata ma ona laina o loli mamafa ma le Kaffirs o loʻo teteʻe atu i le oti i luga o ala i le to e le gata.

Ua matou pasia foi le mataupu o Esperanza ma taulaga Atzizintla ma Texmalaquilla. O le taimi nei ua alu aʻe la matou taʻavale i le auala pefua e tau atu i le malifa o Atlitzin ma Citlaltépetl volcanoes. O le auala, i ni isi o vaega, o loʻo i ai ni taʻetaʻei, i le vaitau o timuga, o le a avea ma toʻatuga faigata; ae ui i lea, matou te faʻaauau pea seʻia oʻo i le 3,500 m mūlū le mea matou te taofi le taʻavale e amata le alu aʻe i luga o vae. Rubén, o le na iloaina le eria mo le 15 tausaga (e ui lava ou te leʻi masalomia o le Atlitzin sa maualuga tele), na taitaiina aʻu agai i le itu i matu o le mauga.

Aʻo gasolo atu le aso, o uluaʻi ave o le la e vali ai le itu i sasaʻe o Pico de Orizaba ma laufanua vao o le mauga o Sierra Negra poʻo Atlitzin (Nuestra Señora de la Agüita) auro.

E matua malamalama lava le taeao pe a matou ui atu i se togavao ua leva ona taofia le mafiafia o ona vao mo ni tausaga. I luma o le tele o paʻu na paʻu lalo na matou mauaina i luga o le auala, na faamatala ai e Rubén o latou aʻa na eliina ma tipiina ma na latou pauu ese. O le mea lea, fai mai le au taʻaʻalo e leʻi faʻalavelave i lona paʻu; Na latou taʻua na paʻu le laau "ona ua matua", ma latou toʻi toʻi ma ili e to ese ai.

O le toʻatama ma faʻanoanoaga e mafua mai i le faʻaleagaina o le togavao o loʻo faʻapalapalaina e laufanua. I ona itu i sautesasaʻe, o Pico de Orizaba o loʻo faʻaalia mai ai toega o le alaasu ua uma ona pala, e iloa e tagata o loʻo agaʻi i le mauga o Torrecillas: E sosoʻo mai ma le zoom o le mea puʻeata, o loʻo mafai ona ou vaʻai i se togi mumu; le fale talimalo i saute o Citlaltépetl. I le tepa muamua lava e mafai foi ona mafaufau loloto i le ala e alu aʻe i le matafaga o se tasi o le tele lava tafe.

Ile taimi o le aʻega i Atlitzin tatou te vaʻai ai faʻasolosolo ona tupu laʻau e faʻateleina laititi. I le maualuga o le sili atu i le 4,000 m nisi pine o loʻo ola pea; ae ui i lea, o laʻau o loʻo olaola o togavao ma isi laʻau maualuluga. Na faafuaseʻi lava, i luga o se moega o maʻa mumu, se mea masani a o fugalaʻau samasama ma puao fuga faʻateʻia matou. I se isi mea, i tafatafa o maʻa matagofie, o le vao talatala e fuga mai pei o se sunflower mago. O isi maʻa e ufiufiina i se laupepa o lanumeamata lanumeamata pe mumu e nonofo ai nisi iniseti.

I le sili atu i le 4,500 m luga atu o le sami tatou te oʻo atu ai i se tasi tauʻau o le Sierra Negra mai le mea e mafai ona tatou vaʻaia ai, i sasaʻe ma sautesasaʻe, o le maualalo o mauga o Veracruz, le Sierra de Zongolica ma nisi vanu. I le itu i saute agaʻi i Tehuacán, e mafai ona e vaʻaia le Sierra de Tecamachalco ma agaʻi i matu o le Pico de Orizaba. Mai lea taimi e mafai ai ona e faʻaaloalo lelei, i luga o le auvae o Citlaltépetl, o se laufanua papaʻe maʻa tele i autafa o le Cerro Colorado, ma ona o le tele o paina o loʻo i ona auvai, matou te fuafuaina ai o ia ituaiga afu e le mafai ona i lalo ifo o le 100 mita le maualuga. maualuga Maʻeu le manaia pe a mafaufau loloto, i se ata o le po, o le lava paʻu faʻasolosolo lalo o le malifa!

Sa faaauau pea lo matou ala popole ma le popole e uiga i ao o loʻo amata ona ufiufi aotelega o Citlaltépetl ma Atlitzin, ae o le toso mulimuli e matua faigata lava. I se tasi o malologa, na ave ai e Rubén le avanoa e puʻeina ai le ata o Tepoztécatl, i le itu i sasaʻe, e ala atu i se faʻamalama na ofo atu e le ao ia te ia mo na o ni nai taimi. Mai le taimi nei, o le mauga mafai ona avea ma sui o le Martian luga. I aso anamua, miliona o tausaga talu ai, masalo o se mafuie na mafua ai le solo o pa i le itu i saute ona solo, lea e mafai ona vaaia pe a tuua le puao mai le Cumbres de Maltrata mai San José Cuyachapa.

I ni nai mita ae le i oʻo i le tumutumu tatou vaʻaia ni koluse laiti se tolu. Ua aliali mai ofu o le lua ua solo ma mou ese atu i le teutusi papaʻe o ao e pei o ni aitu na nonofo ai. O se tasi o satauro e faʻapitoa mo le Loto Paia o Iesu, o leisi e tuʻuina atu i le fatusolo o le mauga, o se tagata na aʻe i le maugamu e suʻe lana muse, ma o le pito laʻititi e iai lona potu i foliga o se maupuʻepuʻe o loʻo i ai se faʻatagata o sima i taulaga ma asoa. O le puao e ufiufi lemu ia i matou, ma aʻo matou faʻatali mo le ao e feoaʻi, na moe Rubén ma ou moe mo sina taimi. Na faafuaseʻi lava ona paʻu le malologa a le susulu o le la ma o le Citlaltépetl na toʻesea mai ao mo sina taimi. Peitai, o le laufanua agai i sisifo o loo tumau pea le puaoa ma faafitia ia matou le vaʻai a Popocatépetl ma Iztaccíhuatl.

Ae ou te leʻi toe amataina le toe foʻi, ou te tilotilo atu i le 'auga o le mauga o Sierra Negra poʻo Atlitzin, ua le toe faʻapea o le lima o tumutumu o le atunuʻu.

Tatou te faia le gafa i se auala toʻafilemu; I totonu o se fale i Texmalaquilla latou te ofaina mai ai ni meaʻai mo matou, ma i San José Atlitzin matou te faʻamalieina a matou ata puʻe. I ona magaala feololo solo, o le efuefu na faʻatupuina e se lafu mamoe o lo o fagafao e se aliʻi talavou e le lava e nana ai le tele o le Atlitzin. Ua filemu le faatofa.

SIERRA NEGRA: O LE VOLCANO E LE' iloa

Upu: Rubén B. Morante

Afai na ou taʻuina atu ia te oe o le lona lima o fonotaga i Mexico na le amanaʻiaina e tagata atisi eleele, e te talitonu ia te aʻu? O se mauga maualuga atu nai lo Malinche, Nevado de Colima ma Cofre de Perote; ae ui i lea, afai tatou te taumafai e suʻeina i tusi faʻafanua, o le a tatou vaʻaia ai i le tele o latou e le o aliali mai. O lona maualuga, tusa ai ma le siata INEGI 1: 50000, tutusa ma Orizaba (E14B56), o le 4 583 m luga o le sami, o le 120 m luga o La Malinche, o se maugamu ua manatu o le lima tumutumu i le atunuʻu ma nei ono tupu le nofoia le tulaga ono. Atonu o le latalata i le tumutumu maualuga i le teritori o Mekisiko le mafuaʻaga ua ala ai ona le amanaʻiaina. Naʻo lona tuaoi vavalalata, o Pico de Orizaba, faʻatasi ai ma Popocatépetl, Iztaccíhuatl ma Nevado de Toluca e sili atu i le maualuga.

Matou te talitonu o lenei komisi e tatau ona faasaʻoina, aua e pei ona o le a tatou vaʻaia mulimuli ane o se tutoatasi tutoʻatasi massif mai le Citlaltépetl, ma e le gata na fausiaina i se taimi ese ae o lona pa na lafo ai eseʻese mea. O loʻo matou talanoa e uiga i le maugamu o Atlitzin, e sili ona taʻua o Sierra Negra poʻo le Cerro La Negra, o loʻo tu i le setete o Puebla, e ui o ona malifa e oʻo atu i le teritori o Veracruz.

O le Atlitzin volcano, e sili ona lauiloa o Sierra Negra poʻo le Cerro La Negra, na mauaina lenei igoa lona lua ona o le vaʻaia i le tasi itu o le paʻepaʻe o le kiona o Pico de Orizaba, e foliga mai o se pogisa tele nai lo le mea sa i ai. O se lua lea e sili atu na faaleagaina o se vaega o se tasi o vaega taua o voleniga volenitia o loʻo tu i le Neovolcanic Axis poʻo le Sierra Volcánica Transversal, o loʻo avea ma mauga autu o le tatou atunuʻu. Na faia i luma ole Citlaltépetl, ile faaiuga ole Miocene. Mo lenei mafuaʻaga, e le mafai ona mafaufauina o se lua alualu i luga o le Pico de Orizaba, mai lea e manino vavaeʻeseina e se faʻalautelega o fanua ma se laʻau faʻasolo e amata i le 4,000 m asl ma aofia ai le pito i saute pito o le Citlaltépetl. I luga o lenei malifa, i le itu i sisifo, e aliali mai ai se parasite cone, o lona uiga o se auala lona lua o le Pico de Orizaba, lea e taʻua o le Cerro Colorado ma lona maualuga e 4,460 m. O lea maupuepue, matou te ioe, e le aofia ai se tulaga tutoʻatasi.

O le lua o Sierra Negra na afaina i se tafia o le eleele tafia ma o lea na leiloa ai puipui o lana auva. I lana suʻesuʻega taua o le Pico de Orizaba na faia i le amataga o lenei seneturi, fai mai le saienisi o Paul Waitz, o le Sierra Negra na faia e ala i se faiga umi, ma i lenei vaitaimi o le lautele o le lua o le amataga pa na tumu i le lava. o le faʻamaligiina mulimuli ane, lea na avea ma faʻavae o se fou pei o lea na toe faia ai le gaioiga, faʻateleina le maugamu faʻateleina. O le filifili o le mauga lea o le Sierra Negra o le tumutumu pito i saute, alu atu mai saute i matu, taunuu i le Cofre de Perote ma tapunia le Basini, taofia le ulufafo o vaitafe ma vaitafe mai le vanu Puebla agai i le Fagaloa o Mekisiko .

O le Sierra Negra o loʻo i totonu o le Pico de Orizaba National Park, ma matou te fai atu i fafo ona o nofoaga o tagata ma le faʻasauā o lona togavao ua leiloa le sili atu ma le afa o lona amataga 19,750 ha, lea tuʻuina i lalo le laʻititi ifo o le 10,000 ha mo se paka a le atunuʻu na faʻatuina e le un i le Second World Conference on National Parks ia Setema 1972.

O le tau i le Sierra Negra e malulu semi-susu ma o lona malulu mafai ona amata mai 10ºC i le 20ºC. I le taimi o le taumalulu e masani ona liua e le kiona i le "papaʻe papaʻe mauga", ae i le tautotogo le oneone efuefu ma maʻa igneous toe aumaia ai le physiognomy na faʻaigoa ai lona igoa. O le vao e masani ona faia i vao ma laʻau pinnaceous, faʻatasi ai ma le pine o le bartwegii ituaiga puleʻaga, i le maualuga e sili atu i le 3,800 m. E matou te maua foʻi laʻau talatala (vao tuitui), vao mutia (taʻua o zacatones) ma laʻau fugalaʻau matagofie e pei o jarritos ma elamaxbuitl. Naʻo mosses ma lichens o loʻo manumalo ile tumutumu, ma i totonu o meaola o loʻo iai ni rapiti, coyote, squirrels, foxes, gata uogo, pili ma manulele e pei o matuu ma moa.

Punavai: Le iloa Mexico Mekisiko 217 / Mati 1995

Pin
Send
Share
Send

Vitio: (Mae 2024).