O aloalo o San Bernardino ma le maugamu o Otzelotzi (Puebla)

Pin
Send
Share
Send

O aloalo o San Bernardino, i le itu i sisifo o atumauga o Zongolica, o se vaega o se laufanua vaʻaiga e tele lona fiafia faʻanatura ona e aofia ai ma le iai o se maugamu, i se vaega maugā na fausia atoa i gaugau.

O aloalo o San Bernardino, i le itu i sisifo o atumauga o Zongolica, o se vaega o se laufanua vaʻaiga e tele lona fiafia faʻanatura ona e aofia ai ma le iai o se maugamu, i se vaega maugā na fausia atoa i gaugau.

O le INEGI faʻafanua (El4B66 fua 1: 50,000) manino faʻaalia ai le laina laina o le mea ua valaauina Mauga o Otzelotzi, o lona cone e iloga mai le mapusaga o siʻomia ai maupuepue ma vanu.

Rubén Morante na asia le nofoaga i tausaga talu ai ma sa i ai le talitonuga o le aloalo e mafai ona siomia calderas o le autu cone, lea o le a maua ai le afi meafaigaluega o se mea sili atu ona fiafia i ai. Ae ui i lea, o le suʻesuʻeina o le nofoaga na mafua ai ona matou faia se faaiuga o le aloalo na fausia e ala i le poloka o vanu, o se taunuuga o le alualu i luma o lava lava mai le mauga mu Otzelotzi.

O le Otzelotzi o se tasi o volcanoes pito i saute o le Neovolcanic Axis i le Puebla, ma e o gatasi ma le laina e amata mai i le Cofre del Perote i le Citlaltépetl ma le Atlitzin, e ui o mulimuli e 45 km le mamao. Ae paga lea, e leai se mea faʻasalalau e fesoʻotaʻi ma le Otzelotzi, e ui o le saienitisi o Agustín Ruiz Violante, o le na suʻesuʻeina papa maʻa o le itulagi, ua faʻamaonia mai o lona fausiaina o le quaternary, ma o lona i ai ono ono toe foi i tua ni taseni afe tausaga.

O le maualuga o aloalo, faatasi ai ma le averesi o le 2,500 m asl, e tutusa ma le lagoto Zempoala i Morelos. I Mekisiko, naʻo aloalo o El Sol, ma La Luna, i Nevado de Toluca, na sili atu na sili atu nai lo latou, talu ai e latalata ile 4,000 m le maualuga. Tasi le aoga o aloalo o San Bernardino nai lo isi uma, ae maise le Lagoon Grande, o le tele o bass bass, iʻa, ma iʻa papaʻe latou te gaosia.

O LE MANATU

O le vaaiga e muamua atu i aloalo o San Bernardino e matuaʻi aoga lava se malaga na o ia lava. Mai le sopoia o loʻo tu ai ni nai kilomita mai Azumbilla, i luga o le alatele o Tehuacán-Orizaba, o le auala e sopoʻia se vaomatua ma vanu e oʻo atu i le 500 m loloto na amata. O isi maupuepue e faʻailoa mai o laʻau mafolafola, ae o isi e faʻataʻapeina e ala i le le faʻapalapalaina o laʻau. O le mea e lelei ai, o le mauga mu Otzelotzi o loʻo puipuia e tagata San Bernardino, latou te faʻatagaina le laʻau laitiiti e fai ai malala.

Na matou taunuʻu mai i le taeao po lava, aʻo malolo mai pea ao i luga o le moe a mauga. Faʻamaonia Rubén o loʻo i ai tala faʻasolopito e uiga i mermaids ma aparitions, o lea o se tasi oa tatou galuega o le fesiligia tagata matutua o le taulaga. O le isi fesili e faatatau i le amataga o le maupuepue: otzyotl, i le Nahuatl, o lona uiga maʻitaga, yotztiestar maitaga pe to foi. E foliga mai o le maupuepue sa iai sona uiga taua i le fesoʻotaʻiga ma le fanautama ma na o ane fafine i lea nofoaga ma le faʻamoemoe e saili ia maʻitaga. Mai le auala e tuaoi ma Otzelotzi i le itu i saute, e mafai ai ona mafaufau loloto i le aloalo o Chica, talu ai o le Grande ma le Lagunilla e maua i se maualuga maualuga i matu ma sasaʻe eria. O le Chica aloalo na siʻitia i le 2 440 m i luga atu o le sami, o le laguna Grande i le 2,500 ma le Lagunilla i le 2,600. I le faʻaopopoina i lo latou lapoʻa, e eseʻese ia aloalo i le lanu o a latou vai: o le Chica lagoon brown, le Grande lagoon green ma le Lagunilla blue .

A maeʻa ona tiʻetiʻe atu i le itu o Santa María del Monte ma puʻeina ni ata puʻe o le laufanua, ona matou toe foʻi atu lea i le palapala i le auala e taʻitaʻi atu ai matou i le itu i sisifo o Otzelotzi, i le taulaga laititi o San Bernardino. O le taimi lena ua uma ona matou iloa o le iai o le atunuʻu e seasea maua i lenei itu o le sierra. Tele o tagata nonofo faʻaalia se palu faatasi ma malosiʻa Creole foliga, ma e faigata ona vaʻai i se mama aʻiaʻi, pei o Zongoliza. Masalo o le femalagaaʻi mai isi nofoaga o loʻo faʻamatalaina ai le valea o tala anamua, ona o tagata na matou talanoa, e leai seisi na iloa fai mai se mafuaʻaga e uiga i se tala faʻasolopito.

O se teineititi mai le nuʻu na foaʻi maia se mea manaia tele e uiga i le tele na faʻamanatuina i le aso mulimuli o le tausaga, i le po, i le tumutumu o Otzelotzi, i le 3,080 m asl. E o faatasi le nuu atoa ma le faifeau a o alu i luga, a o tafatafa o satauro e sefulu ma le lua. O le savali e mataʻina ona o le numera o moligaʻo e faʻamalamalamaina le 500 m avanoa i le va o le taulaga ma le tumutumu.

E ui lava o le toatele o turisi e asiasi i aloalo e mananao e folau i le Grande Lagoon, faatasi ai ma vaʻa e mautotogi ai iina, ma 'aʻai i faleʻaiga i le apitaogalu, o la matou autu autu o le ufiufi o le aʻe i luga, ia fiafia i laufanua ma e puʻeina ata o mauga lata ane. I aso manino e mafai ona mafaufau loloto ai, mai le tumutumu, le Popocatépetl ma le Iztaccíhuatl; Peitai, talu ai ona puaoa i sisifo, e tatau ona tatou lotomalilie i le maoaʻe o le vaaiga na aumaia e le Pico de Orizaba ia i tatou, i le itu i matu.

O le ala e sili ona manaia ona o le mafiafia o vao o loʻo faasao e le Otzelotzi. I le tasi taimi na tu ai Rubén e puʻe se ata o se anufe i luga o le maʻa pyroclastic lea na ou iloaina mulimuli ane, o se faʻaputuga tioata tioata. I le eria tatou te aʻea ai, tatou te le vaʻaia ni taʻele, o papa e mafai ona vaaia i le itu i saute o le maugamu.

O le faaleagaina o lenei tasi ua faaleagaina le lua. O le pito i lalo o le Otzelotzi e sili atu ma le 2 kilomita le lautele ma i sautesasaʻe o loʻo maua ai le maualuga, o le ofu tino o se adventitious cone. O le vaega maualuga e faʻatatau i le itu i matu o le vao o lea malifa, toetoe lava a oʻo i le tumutumu, e faia mai i vao mafiafia, faʻapea foi ma se vaega tele o le itu i sasaʻe, mai ia Lagunilla ma isi faitau aofai o tagata mamao. Mai le tumutumu i le itu i saute o loʻo i ai se vaega malifa e maua ai le puipuiga i se togavao mafiafia.

O le vaʻaiga sili ona lelei e vaʻaia mai le itu i matu: i le pito i luma e mafai ona e vaʻai ai i le aloalo o Grande, ae i tua atu, o le maota o Citlaltépetl ma Atlitzin. Ona o vao e le mafai, mai le tumutumu, ia iloga agaʻi i saute, ae e faʻamafanafanaina lava le iloa o laau e faaauau pea ona olaola, maoaʻe ma lau. I se faʻaopopoga, o lenei vao e maua ai se malutaga mo le tele o meaola, e pei o le tamai kamele lea na matou mauaina toetoe lava i le pito i luga ma na faia mo a matou mea puʻeata.

Mulimuli ane faʻamalieina, o lo matou fiaʻai mo laufanua, matou toe foʻi i lalo o le malifa. Na ma tuua le tiʻetiʻega e ui atu i le Grande Lagoon mo se isi taimi ma nofo ai mo se ipu iʻa papaʻe ma ni nai pia.

AFAI E TE ALU I SAN BERNARDINO LAGOONS

Afai e te alu mai Orizaba i Tehuacán, ala i Cumbres de Acultzingo, oe manaʻomia le pasia o le Azumbilla folau. I ni kilomita mulimuli ane, i le itu tauagavale, o loʻo i ai le faʻaletonu ia Nicolás Bravo. I le va o lenei taulaga ma Santa María del Monte o le Otzelotzi. O le auala tele atoa ua faʻataina ma e naʻo sina vaega o le palapala i le faitotoʻa i San Bernardino. O le eria e leai ni faletalimalo poʻo ni pamu kesi. Tehuacán, Puebla, o le taulaga sili ona latalata ma e tasi le itula le mamao mai le taʻavale.

Punavai: Le iloa Mexico Mekisiko 233 / Iulai 1996

Pin
Send
Share
Send

Vitio: BASELINE ST. SAN BERNARDINO (Mae 2024).