Talaʻaga faʻasolopito o le Kolisi o Inisinia

Pin
Send
Share
Send

O le tatou atunuʻu, talu mai taimi ole-Hispanic taimi, ua faʻaaogaina le inisinia e fofo ai faʻafitauli lautele ma faʻaleleia ai le soifuaga tulaga o le faitau aofai o tagata. O lona auai e le gata na faʻataunuʻuina i le matata o mea fou ma fale, ae faʻapena foi i faʻaupolokiki ma tamaoaiga faʻaiuga.

Manatu faʻavae i luga o mafuaʻaga, lea na tumu i le aganuu ma faʻasaienisi siosiomaga o Europa sosaiete i le 18th seneturi, vave avea lauiloa i New Spain. Inisinia, aemaise lava, na feagai ma suiga ogaoga, taofia le avea ma galuega taulima e avea ma aʻoaʻoga faʻasaienisi. I lenei auala, o le faʻasaienisi toleniga o le inisinia avea ma se mea manaʻomia tele manaʻomia i soʻo se itulagi o le lalolagi na naunau e ausia le alualu i luma faʻasalalau e manatu o le Enlightenment.

I le 1792, mo le taimi muamua i le talaʻaga o aʻoaʻoga i Mekisiko, o se faʻalapotopotoga aʻo latou aʻoaʻoga sa matua aʻoaʻoina, o le Real Seminario de Minería. Mamao mai le aʻoaʻoga sikola, o vasega i le matematika, fisiki, kemisi ma mineralogy na aʻoaʻoina aloaia i le muamua inisinia na umiaina le igoa o Facultative Mining tagata atamamai, talu ai o le faaupuga Inisinia na amata amata ona faʻaaogaina i lenei faʻalapotopotoga seʻia 1843.

E taua le maitau o le lua malamalama malamalama-o sui o le sili ona malosi iuni i le Kolone, le Miner-, o le na fautuaina i le 1774 i le Tupu Carlos III le fausiaina o se Metallic College, ma le faʻamoemoe e faʻateleina le gaosiaina o taua metala. Ina ia faia lenei mea, na latou manatu e taua le i ai o ni tagata faʻapitoa latou te mafaia ona foʻia faʻafitauli o maina, ae le o se vaʻaiga faʻamalosi tino, ae ma faʻasaienisi faʻavae.

O le Kolisi o laʻau, i le faʻaopopoga i le iloga o ia lava mo le avea ma muamua fale o le saienisi i Mekisiko, pei o le fomaʻi José Joaquín Izquierdo valaʻauina ai, tu ese mo le avea o le pepe o taua taua faʻasaienisi aʻoga pei o le Inisetiute o Geophysics, le Inisetiute o Matematika, le tomai o le faasaienisi, le Inisetiute o Geology, le Inisetiute o kemisi, le Inisetiute o Inisinia, ma le faiaoga o inisinia, e taʻua ai ni nai totonu o le National Autonomous University of Mexico.

I ni nai tausaga talu ona maeʻa le tutoʻatasi a le tatou Atunuʻu, na ofi mai ai le Kolisi Mining i le Setete, ma i ona tafatafa na latou fefaʻasoaaʻi ai ma auala faigata o suiga, le atoatoa, faʻatapulaʻaina ma faʻaletonu, faʻatasi ai ma isi suiga. E ui lava i lenei, na talia e le au inisinia ma le tele o latou tiutetauave a latou tautinoga i le atunuʻu: e fesoasoani i le faʻalapotopotoga, pulega ma le atinaʻeina o se mativa malo vaeluaina e le toto toto. O lona auai na alu i talaatu o le faʻaogaina o inisinia, talu ai na aofia ai foʻi polokiki, aganuʻu, tamaoaiga faʻapea foi ma faasaienisi lalolagi. Mo se faʻataʻitaʻiga, i le seneturi lona 19, sa umia e inisinia tofiga o Minisita o Atinaʻe, Faʻaleagaina, Alamanuia ma Pisinisi; Taua ma Neivi; Soʻotaga ma pulega e taʻua nisi o sili lauiloa. Na latou faʻavaeina faʻalapotopotoga e pei o le National Astronomical Observatory, o le Institute of Geography and Statistics, ia i le 1851 o le a avea ma Mexico Society of Geography ma Statistics; le Geographic Exploration Commission, le National Geological Institute, le Mexico Scientific Commission ma le Mexico Geodetic Commission, ma isi. O manaʻoga o le Setete faamalosia le Kolisi e faʻalauteleina ana specialities o se maina inisinia, assayer, uamea beneficiary, ma auro ma siliva tuueseese ia i latou o se fuafanua, geographer ma, e ui lava mo se taimi puʻupuʻu, o se naturalist. Na faʻauʻuina le au faʻauʻu i galuega taua a le lautele e pei o le suʻesuʻeina o fanua o itulagi eseese, sauniuniga o laufanua faʻafanua ma le aloaʻia faʻafuainumera o vaega eseese o le atunuʻu, faʻatuina o le Kolisi Militeri, faʻalauiloaina o maina, aʻoaʻoga faʻafanua ma le faʻaaluina o le Vanu o Mekisiko, auiliiliga o auala auala, ma isi. Na faasolosolo lemu lava, ona manino mai le manaʻoga mo se tikeri inisinia faalemalo, lea na manao le Emperor Maximilian o Habsburg e faaulufale mai i le Kolisi ina ua ia taumafai e liua ia avea ma Aoga Polytechnic.

O se poloketi faʻaonaponei

I le manumalo ai o le Liberals i le 1867, na amata ai e le atunuʻu se laʻasaga fou o se atunuʻu tutoʻatasi. O suiga na fautuaina e le pulega fou, o le tulaga mautu faaupufai ma le vaitaimi o le filemu na ausia i le tele o tausaga ua taitaiina atu ai i le toefaatulagaina o le atunuu e fiafia i ai inisinia Mekisiko.

Benito Juárez faʻalauiloaina le galuega o inisinia sivili i le 1867, i le taimi lava e tasi na ia suia le Kolisi o maina i le Aʻoga Faapitoa o Inisinia. Lenei matata, pei o le inisinia inisinia, ma le toe fuataina faia i le suʻesuʻega fuafuaga a isi faiaoga, o se vaega o le pelesetene aʻoaʻoga metotia e faʻatino ai lana modernization poloketi, aemaise i le nofoaafi ma alamanuia itu.

Vaega o le faʻaauauina o le faʻaonapo nei poloketi na mafua ai le faʻamalosia o le Aʻoga o Inisinia. I le 1883, Peresetene Manuel González suia ia avea ma le National Aʻoga o Inisinia, o se igoa o le a taofia seia oo i le ogatotonu o le luasefulu seneturi. Na ia faia le galuega o telegrapher, ma faʻamalosia le mataupu aʻoga o le matata o le inisinia sivili, faʻafouina o mataupu faʻavae o loʻo i ai mataupu ma faʻalauiloa mai fou. O le igoa o le polokalame na suia i Inisinia o Auala, Taulaga ma Alavai, lea na ia taofia seia 1897. I lenei tausaga, Peresitene Porfirio Díaz folafolaina le Tulafono o Tomai Faʻapitoa Aʻoga o le Aʻoga o Inisinia, lea na ia toe foʻi atu ai i le igoa o inisinia sivili, tutusa ma lea e oʻo mai i aso nei.

A o alu le taimi, o le suʻesuʻega fuafuaga mo le sivili inisinia matata na tatau ona toe faʻaleleia faʻavae i luga o saienisi ma tekonolosi alualu i luma ma le atunuʻu manaʻoga.

Le Kolisi o Inisinia Lautele o Mekisiko

O le upu inisinia na faʻaaogaina i le Renaissance Europe e faʻailoa ai le tagata na tuʻuina i le faia o meatau, fausia o 'olo ma fausia ni mea taua mo le faʻaaogaina e le militeri. O i latou na tuuto i le fausiaina o galuega lautele na taʻua o tufuga, tusiata, tufuga, tagata poto, sili ma matai tufuga. Mai le afa lona lua o le seneturi lona 18, o nisi tagata na faia galuega i fafo atu o le militeli amata ona taʻua latou o "inisinia lautele". Ma, pei o inisinia militeri, na latou aʻoaʻo - pei o soʻo se fefaʻatauaiga - faʻaaogaina empirical ma tusi lesona auala.

O le muamua aoga o inisinia sivili na faavaeina i Farani i le 1747 ma sa taʻua o le Aoga o Alalaupapa ma Auala. Ae o le ogatotonu o le sefuluiva seneturi na faʻalauteleina ia faʻalapotopotoga tuʻufaʻatasia e tuʻuina atu atoatoa aʻoaʻoga i le fisiki ma le numera, lea na mauaina le tikeri o inisinia lautele.

E ala i le fausiaina o faʻalapotopotoga ma faʻalapotopotoga inisinia sivili mafai ona maua se faʻaaloalo nofoaga i sosaiete: i le 1818 le Faʻalapotopotoga o Sivili Inisinia o Great Britain na faʻavaeina, i le 1848 le Société des Ingénieurs Civils de France, ma i le 1852 le American Society o Inisinia Lautele.

I Mexico sa i ai foi le fiafia i le faʻavaeina o se Asosi o Inisinia. O Tesema 12, 1867, na poloaʻi ai e le inisinia ma le tusiata o Manuel F. Álvarez ia inisinia lautele ma tusiata fale na mananaʻo e auai i lea asosi i se fonotaga. O le aso lena na talanoaina ai tulafono ma faamaonia, ma ia Ianuari 24, 1868, na faalauiloa ai le Asosi o Inisinia Lautele ma tusiata ata o Mekisiko i le Assembly Hall o le National School of Fine Arts. 35 paʻaga na auai ma Francisco de Garay na avea pea ma peresitene. Na amata ona tupu le Asosi; I le 1870 ua 52 ana paʻaga, ma le 255 i le 1910.

O lenei vaega na le gata o le fesoʻotaʻiga i le va o inisinia Mekisiko ma tusiata fale e faʻamanuiaina ai i se faʻatinoga sili atu o le latou galuega, ae sa avea foi ma auala faʻafesoʻotaʻiga ma inisinia mai isi atunuʻu. O lona faavae na taitaiina atu ai i le taunuu mai o lomiga mai kamupani mai fafo, ma le auina atu ia i latou o le aloaia lolomiina o le Asosi, lea na amata i le 1886 ma sa taʻua o le Annals o le Association o Inisinia ma Architects o Mekisiko. O le i ai, faʻapea foi, o lenei faʻalapotopotoga faʻatagaina Mekisiko inisinia e auai i fafo aʻoga aʻoga, ia lata mai i le aso pe faʻafefea nisi o faʻafitauli masani na foia i isi atunuʻu, e faʻasalalauina suʻesuʻega i nisi o poloketi o loʻo faʻatautaia i Mekisiko, e talanoaina ma faia ai talosaga. ina ia mafai ai ona fofo eseese faʻafitauli.

I le taufaaiuiuga o le seneturi lona 19, sa le lava le avanoa faigaluega mo inisinia faʻauʻu mai le National School of Engineers; na masani ona faʻateʻaina i latou e tagata mai fafo na taunuʻu mai ma kamupani mai fafo na teu tupe i le atunuʻu. Peitai, o le galuega inisinia lautele faaauau pea ona lalelei ona o le tele galuega e mafai ona faʻauʻuina faauu. O se sao taua o le numera o tamaiti aʻoga lesitalaina i le tuʻuga vave sili atu nai lo isi. Mo se faʻataʻitaʻiga, lata i le 1904, o le toʻa 203 o tamaiti aʻoga ua lesitalaina, e toʻa 136 na auai i le galuega inisinia a le malo. I le 1945, o le lesitalaina inisinia sili atu i le afe tamaiti aʻoga, ma masini eletise inisinia o le isi sili ona talosagaina galuega, e ui lava na le oʻo atu i le 200 tamaiti aʻoga.

O le mea moni, i le Asosi o Sivili Inisinia ma le tusiata fale le aofaʻi o paʻaga i le inisinia sivili ma fale tusiata fale ua faʻateleina, i le tulaga o le 1911 o latou le tele. E oʻo mai i le 1940, o le numera sa faʻapea na manaʻomia ai le faʻavaeina o lana ia faʻapotopotoga. O lenei sini sa olaola i le 1945 faʻafetai i le faʻavaeina o Tulafono Tulafono, lea na faʻatagaina ai le faʻavaeina o Faʻalapotopotoga Faʻapitoa e fesoasoani e faʻatonutonu galuega faʻataʻitaʻi. Ina ua maeʻa ni fonotaga sa faia i le ofisa tutotonu o le Asosi o Inisinia ma le tusiata fale o Mekisiko, ia Mati 7, 1946 le Colegio de Ingenieros Civiles de México na faavaeina. O le luʻitau o le puipuia lea o aia a le Iuni fefaatauaiga o inisinia sivili, avea o se vaega o feutanaiga ma talanoaga ma le Setete ma tausisia le auaunaga faaagafesootai faapolofesa ma isi tulafono faatonutonu fuafuaina e le matata tulafono.

O le fausiaina o le Kolisi o Inisinia sa i ai se tali lelei i se taimi puʻupuʻu. I le tausaga o lona faʻavae sa 158 faauu inisinia sivili, lima tausaga mulimuli ane ua i ai 659 paʻaga, i le 1971 le numera na oʻo i le 178, ma i le 1992 i le 12,256. I le 1949, na amata ai ona lomia le mekasini o le Civil Engineering o se vaega totoga, ma o loʻo faʻaauau pea ona lomia faʻasolosolo e oʻo mai i le taimi nei i lalo o le igoa Civil Engineering / CICM.

E ui o le numera o inisinia e taua, o le lagolago na latou mauaina mai faʻalapotopotoga e pei o le Komisi o Auala ma Irrigation, le Federal Eletise Komisi ma Petróleos Mexicoos tatau ona faʻamalamalamaina. O nei tatalaina faitotoʻa mo inisinia Mekisiko ma kamupani fausiaina e galulue ai tele galuega tetele, lea i tausaga ua tuanaʻi na faia e kamupani mai fafo ma inisinia.

Faatasi ai ma le taumafaiga a ona sui, le amataga o le Kolisi amata ona faʻaalia lona aoga. Tele o latou fesoʻotaʻi ma ofisa o le malo e foia faʻafitauli i totonu o latou agavaʻa; na latou puipuia aia a le iuni e ala i le teteʻe i le faʻafaigaluegaina o tagata mai fafo mo nisi poloketi; latou faʻalauiloaina le matafaioi a le inisinia sivili ma le itu o le matata i le sosaiete; na latou faʻatulagaina fonotaga tetele a le atunuʻu ma, i le 1949 o le I International Congress of Civil Engineering; na latou galulue faʻatasi i le faʻavaeina o le Pan-American Union of Engineering Associations (1949) ma le Mexico Union of Engineering Associations (1952); faʻatūina le faʻailoga Faʻatonu Tamaiti Aʻoaʻoga faaletausaga (1959); sa latou umiaina le tulaga sinia o le tele o failautusi; Na latou faia le Dovalí Jaime Cultural Athenaeum (1965) e faʻalauiloa ai le tuʻufaʻatasia o tu ma aga; na auai i le faʻavae o le Federation of Associations of Civil Engineers o le Mexico Republic of Ocean Resources (1969). Ua latou faʻalauiloa sikolasipi tamaiti aʻoga i luma o le Fono a le Atunuʻu o Saienisi ma Tekinolosi ma le Matagaluega o le Va i Fafo, ua avatua vasega faʻamalosi ma toleniga, faʻatautaia e faʻatuina le Inisinia Aso (Iulai 1) ma faʻamautuina faʻatasi maliega ma isi sosaiete, ma faʻavae le National Prize for Civil Engineering (1986).

O le agaga o le tautua na manumalo i le Colegio de Ingenieros Civiles de México ma le taumafaiga mausali e faʻaleleia atili ia maua ni polofesa sili ona lelei, na faia ai inisinia e auai i galuega tetele a le lautele, ma suia ai le tino o le tele o nofoaga i le tatou atunuʻu. Lona auai malosi, aunoa ma se masalosalo, avea o ia ma tagata aitalafu o se tulaga maualuga i le talafaasolopito o Mekisiko o se Atunuu.

Pin
Send
Share
Send

Vitio: Siya Kolisi. From humble beginnings (Mae 2024).